“Melayu Dulu dan Kini:Gahnya Tanjak di Kepala,Tumpul
pula Keris di Pinggang”
Pendahuluan
Sejarah masyarakat Melayu di Malaysia terlalu panjang
.Cukuplah setakat diringkaskan untuk renungan bersama saperti kehenda tajuk
diatas.Tajuk diatas membawa erti yang amat pedih untuk diungkapkan.Tanjak dikepala
melambangkan kedudukannya yang tinggi tetapi senjata dipinggang telah dimakan
usia dan tak dapat digunakan.Itulah hakikat yang melingkari manusia Melayu hari
ini dalam negara Malaysia.Kesemuanya ini kerana perubahaan politik dan
pentadbiran yang memakan Melayu itu sendiri.Bukan sahaja tanahairnya menjadi
milik sejagat tetapi nama dan rohnya juga turut mengecil dan mengecut.Kini ia
menjadi serbasalah dalam kelonsong yang mencekiknya pada setiap saat dan
disetiap tarikan nafas yang dihela.
Melayu Dahulu: Mencipta Tamadun.
Kekuatan orang Melayu berdiri diatas tanjak Raja-raja
Melayu yang mengetuai dan membina kemasyhuran Kerajaan-kerajaan Melayu sebelum
kedatangan barat menguasai rantau ini.Kerajaan lama Gangga Negara, Bruas dan
Kedah Tua serta Langkasuka tersohor dalam bentuk sejarah lisan dan
hikayat.Parameswara pula telah membawa kerajaan kechilnya Kerajaan Melayu dari
selatan Sumatra/Empayer Sri Wijaya merantau ke Temasik/Singapura beberapa tahun
sebelum keMelaka.Empayer Melaka tersohor diseluruh dunia sebagai pusat
perdagangan antarabangsa,pusat perkembangan Islam dan pusat pertembongan budaya
yang unik. Melaka dapat menggantikan nama Semenanjung Emas pada zaman lampau dengan
Semenanjung Melaka sebagai daerah empirenya. Kehebatannya adalah sangat
bermaana dalam kekuatan tamadun Melayu;ia menjadi asas dan
landasan kukuh untuk memberi identity ke Melayuan itu sendiri. Segala sistem
kerajaan dan pentadbiran,budaya,social dan ekonomi telah digarap dan
dilaksanakan sebagai satu sistem yang kukuh.Perluasan kuasa politiknya pula
telah membolehkan pengaruh nya berkembang keatas kerajaan Melayu yang lain
sehingga sistem itu menjadi satu tradisi milik bersama diseluruh Semenanjung
Tanah Melayu.Walaupun Portugis menguasai Melaka pada 1511,namun
kerajaan-kerajaan Melayu naungannya terus bebas mengamalkan sistem itu
;ini bermaana selama hampir 500 tahun tamadun Melayu telah berakar umbi
ditanah ini sesuai dengan keperluan dan kelangsungan bangsa tamaddun Melayu itu
sendiri.`Tanjak bergemerlapan dikepala dan keris tajam berkilat tersisip kukuh
dipinggang.’
Kolonialisme British sejak kurun 19 secara
berperingkat-peringkat, telah membaratkan sistem tradisional itu dan memanggil daerah ini dengan British Malaya. Pembaratan British keatas tamadun
Melayu ini telah mengubah sedikit demi sedikit wajah,roh dan semangat Melayu
itu sehingga secara perlahan-lahan kekuatan dan jati diri Melayu itu menjadi rapuh
dan luntur.Namun British tidak secara kejam membunuhnya; tradisi kerajaan
Melayu dikekalkan dengan Sultan Negeri Melayu kekal diatas tahta dan menjadi ketua
dan payong negeri.Yang diubah oleh British ialah sistem pentadbiran harian yang
kini diketuai pleh pegawai-pegawai British dengan jabatan-jabatan kerajaan yang
dibentuk dan dijalankan mengikut undang-undang dan peratoran barat dan
British.Pengenalan sistem ekonomi barat juga berlaku dan ekploitasi ekonomi
secara perdagangan bebas dan kapatalisme dilaksanakan. Istana Sultan Melayu
bukan lagi pusat pentadbiran,politik ,ekonomi dan budaya masyarakat;ia telah
beralih sepenohnya kepada pejabat Residen, Residen Jeneral,dan Gabenor Negeri
Selat.Raja-raja Melayu diletakkan dalam Durbar,yang hanya bermesyuarat sekali
sekala.Namun diperingkat negeri ia bertindak sebagai Raja-ini-Council, yang
melambangkan Sultan tetap berdaulat dan mengesahkan undang-undang yang digubal
diperingkat negeri.Pembesar-pembesar Melayu diketepikan tetapi anak-anak mereka
yang terpilih dihantar belajar ke MCKK untuk menjadi pegawai pentadbiran kelas
2 dan 3 Perkhidmatan Awam Melayu(MAS) sebelum ditimbangkan untuk menganggotai
Perkhimatan Awam Malaya (MCS). Bahasa Inggeris menjadi bahasa pentadbiran
walaupun Bahasa Melayu tulisan Jawi menjadi bahasa pentadbiran dinegeri-negeri Melayu
terutama diutara dan timor Semenanjung Tanah Melayu.(1)
Eksploitasi ekonomi terutama dipantai barat
Semenanjung telah membawa satu keperluan baru iaitu keperluan tenaga pekerja
yang cukup besar sehingga tidak dapat ditampong oleh orang tempatan.
Pembukaan ladang-ladang getah dan perlombongan bijihtimah secara meluas telah
menyebabkan kemasokan pekerja-pkerja asing secara mudah dan terbuka;tidak ada
kuatkuasa imigrasi kerana British mengamalkan dasar terbuka.(open door policy).Di Selangor,Perak
dan N.Sembilan ada kalanya penduduk sementara lebeh besar jumlahnya darpada
penduduk kekal.Hal ini berlaku dimana-mana sahaja British berkuasa atau menjajah.Kesan yang lain
juga ialah pembukaan bandar-bandar baru yang jauh lokasinya daripada kawasan penempatan
dan pentadbiran Sultan Negeri Melayu yang selalunya dipanggil bandar
diraja.;misalnya Kelang di Selangor telah digantikan dengan K.Lumpur, Kuala
Kangsar telah digantikan dengan Taiping dan Ipoh; begitu juga Pekan telah
digantikan dengan Kuatan dan Seremban pula menggantikan Seri Menanti.Penubohan
Bandar-bandar baru ini membawa bersama aktiviti-aktiviti perniagaan dan
penempatan baru serta penghuni-penghuni perlabagai bangsa terutama orang Cina
dan Eropah; orang Melayu terus tinggal dipenempatan lama luar bandar dan
disekeliling istana raja .Orang India pula datang menghuni secara majoritinya
diestate-estet ataupun diladang-ladang getah.Demografi Semenanjung Tanah Melayu
telah berubah sama sekali.Orang Melayu bukan lagi penghuni tunggal daerah
ini.Tanah Melayu telah dikongsi bersama akibat pendudukan dan penguasaan
politik,pentadbiran ,ekonomi dan sosial British di Tanah Melayu. Namun
`tanjak dikepala masih terletak erat ,walaupun keris mula berkarat
dipinggang’.(2)
Raja Melayu dan rakyatnya terus menerima kesan politik
antarabangsa yang bergolak sehingga meletusnya Perang Dunia Kedua pada
1940an.Perebutan imperialis barat dan timor,telah membawa pendudukan Jepun
selama beberapa tahun di Tanah Melayu iaitu pada tahun 1942-1945.Sekali
lagi dasar Jepun telah cuba mempengaruhi tamaddun Melayu dan
kesultanannya.Saperti juga British,Jepun tidak membuang kedudukan dan institusi
Raja-raja Melayu;mereka dikekalkan diatas tahta tetapi pentadbiran,ekonomi dan
social serta budaya penjajah terus dipaksakan keatas raja dan rakyat Melayu.Semenanjung
Tanah Melayu telah dibahagi dua;separoh kepada Siam dan separoh kepada
Jepun,tetapi semua raja dan rakyat dipaksa tunduk kepada Maharaja Jepun .Rakyat
dan Tanah Melayu dimasukkan kedalam konsep Kawasan Sekemakmoran Asia
dengan Jepun sebagai ketuanya.Akhirnya Jepun membawa dan menjanjikan
kemerdekaan Tanah Melayu bersama Indonesia Raya dibawah kepimpinan Sukarno. Namun
ini tidak kesampaian kerana perkiraan dibuat tanpa persetujuan Raja-raja dan rakyat terbanyak Melayu. Ia dilakukan oleh
Ibrahim Yaakob yang terpaksa mencari perlindongan politik di Indonesia selepas
Jepun menyerah kalah tanpa syarat di Tanah Melayu.(3) Maka `tanjak dikepala terselamat,
walaupun keris semakin berkarat dipinggang’.
Penguasaan 13 hari Parti Kominis Malaya sekali lagi
melemahkan Melayu. Parti ini bukan sahaja menguasai balai-balai polis diseluruh
Negara,tetapi juga menghukum mengikut undang-undangnya sendiri; pegawai daerah,
penghulu,tok-tok sidang dan orang-orang Melayu yang dianggapnya talibarut Jepun
telah dibunuh, disula, dibakar rumah dan penghuninya diwaktu malam dan tidak
kurang juga yang ditangkap dan hilang ghaib tanpa berita. Tidak kurang juga
cerita mengenai masjid-masjid diceroboh dengan najis-najis haiwan yang haram
kepada orang Melayu. Dengan menggunakan senjata British dan pasukan
MPAJA/Bintang Tiga PKM menunjukkan kekuatan tenteranya yang akhirnya dilihat
sebagai satu provokasi kaum Melayu dan Cina.Pertumpahan darah berlaku dan ini
melahirkan kebencian kaum yang mendalam disetengah-setengah tempat. Namun
pengambilan kuasa oleh British Military
Army (BMA) memberhentikan langkah PKM untuk berkuasa. Selamatlah `tanjak
,tetapi keris Melayu mula tumpul untuk melawan musoh.(4)
Tanjak dan keris Melayu telah tersingkir semasa
Malayan Union diperkenalkan oleh British pada 1 April 1946.Selama hampir dua
tahun,Raja-Raja Melayu dan rakyat Melayu berunding dengan British untuk
mengembalikan semula status qu yang telah dibena sebelum ini.Mereka juga
terpaksa bergelut dengan usaha-usaha pelbagai pihak dan parti politik yang
tidak setuju dengan dasar mengembalikan ststus
quo Melayu
itu.Parti Kominis Malaya(PKM),Parti Kebangsaan Melayu Malaya,All Malayan
Council of Joint Action(AMCJA),kesatuan dan persatuan-persatuan buruh dan
penyokong-penyokong Parti Kominis Indonesia dan Indonesia Raya di Tanah Melayu
bersatu tenaga menentang British,United Malays National Organization(UMNO) dan
Raja-raja Melayu yang bergerak dengan dasar tersebut. Perlembagaan Rakyat PKM
dan sekutunya,walaupun menyokong raja dan Melayu,tetapi itu hanya satu strategi
politik sementara kerana dasar asal PKM dan sekutunya adalah untuk melahirkan
sebuah republik dan memberi kesamarataan kepada sesiapa sahaja yang menduduki
Tanah Melayu.Nama Malaya juga dikekalkan.(5)
British melihat strategi serampang dua mata PKM itu
boleh menikamnya semula saperti pemerintahan 13 hari PKM. British memilih UMNO
dan Raja-raja Melayu yang menggunakan jalan perundingan. Dengan itu Persekutuan
Tanah Melayu telah diistiharkan pada 1 Febuari 1948. Dibawah kerajaan ini semua
status quo sebelum 1941 dipulangkan kepada Raja Melayu dan orang
Melayu;Raja-raja Melayu menjadi ketua dan payong negeri dan rakyatnya disetiap
negeri beraja dan kerakyatan pula terkawal untuk orang Melayu dan Orang Asli
dinegeri mereka sahaja.Menteri Besar dilantik oleh Raja sebagai pelaksana pentadbiran
harian negeri. Senarai Negeri dan Senarai Persekutuan dibentuk untuk
pembahagian kuasa yang jelas diantara negeri dan pusat. Undang-undang Tuboh
Negeri diadakan dan Undang-undang Persekutuan juga dibentuk melalui Perjanjian
Persekutuan 1948.Maka `tegaklah semula tanjak dikepala dan tersisiplah semula
keris dipinggang’. Penentangan orang Melayu terhadap Malayan Union dan perpaduan
Raja dan rakyat telah mengembalikan semula kedaulatan Raja dan maruah bangsa.
Melayu Dahulu:Berkorban Apa Sahaja.
Kemerdekaan yang menjadi agenda perjuangan orang
Melayu samaada golongan kanan dan radikal Melayu telah menyebabkan
senario politik berubah.Faktor kebangkitan bersenjata Parti Kominis Malaya serta
kegiatan politik orang luar yang bersifat tempatan telah memperkukuhkan
lagi fenomena ini. British pula telah meletakkan syarat kerjasama kaum
dan perkongsiaan kuasa politik menjadi modus
operandi kepada
gerakan kerajaan sendiri dan kemerdekaan negara. Dengan itu UMNO telah
memulakan langkah-langkah penting untuk membawa kempulan-kumpulan lain
berunding untuk mencapai format tersebut.Maka Dato’ Onn sebagai Yang Di Pertua
UMNO telah membuat beberapa langkah untuk tujuan tersebut;antaranya membuka
keahlian UMNO sebagai Ahli Bersekutu kepada orang bukan Melayu pada 1949 dan
kemudian Ahli Biasa kepada orang bukan Melayu pada 1951. Namun UMNO dan orang
Melayu tidak setuju;maka beliau lalu menubuhkan Parti Kemerdekaan Malaya
iaitu satu parti yang menyatukan semua kaum dalam sebuah parti dengan
bermatlamatkan kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu.(6)
Percubaan Dato’ Onn dan IMP itu gagal apabila dalam
Pilihanraya Bandaran K.Lumpur 1952 perikatan UMNO-MCA telah berjaya mengalahkan
IMP(Parti Kemerdekaan Malaya);ini membawa pendekatan baru iaitu kerjasama
politik diantara parti-parti perkauman adalah pendekatan yang diterima
oleh masyarakat.Dengan itu,pembentukan Parti Perikatan pada tahun 1955
untuk menghadapi Pilihanraya 1955 dan kejayaan Parti Perikatan memenangi 51
daripada 52 kerusi yang dipertandingkan,adalah bukti kukuh format politik
kerjasama kaum di Persekutuan Tanah Melayu oleh penduduknya yang pelbagai
kaum.Pengorbanan Melayu dalam pilihanraya ini ialah memberi 15 kerusi untuk MCA
dan 2 kerusi untuk MIC,walaupun kawasan majoriti orang Melayu adalah 51
kerusi.Pakatan murni menjadi dasar penting untuk British melepasklan semula
kedaulatan pentadbiran Negara ini kepada anak negeri dan rakyatnya.Tanjak
dikepala masih terletak kukuh,tetapi keris tidak lagi menjadi asas kepada
kemegahan kuasa kerajaan Melayu.Pengorbanan berkongsi tanahair dan kuasa
politik menjadi kaedah terbaik ,seperti kehendak British dan penduduk
lain,untuk mendapat kerajaan sendiri dan seterusnya kemerdekaan Negara pada 31
Ogos 1957.(7)
Perkara kedua tolak ansur itu ialah dalam soal
kerakyatan.Jika dalam Malayan Union British cuba membuka negeri ini kepada
sesiapa sahaja yang lahir disini dan jajahan taalok British diserata
dunia,tetapi berjaya disekat dalam Perjanjian Persekutuan 1948, namun dalam
mendapatkan kemerdekaan Negara ,isu kerakyatan menjadi tukargantinya.Dalam
perundingan diantara tiga parti komponen Parti Perikatan,soal kerakyatan jus
soli telah menjadi isu yang paling lama diperbincangkan.Soal-soal lain tentang
kedudukan orang Melayu seperti kedudukan istemewa,agama Islam,bahasa Melayu
sebagai bahasa kebangsaan,perkhidmatan awam dan tanah rezab Melayu juga
diperdebatkan,walaupun semua telah termaktub dalam dasar-dasar British dan
Negeri-negeri Melayu sebelum merdeka lagi.Dalam perundingan-perundingan itu,
kerakyatan berdasarkan jus soli atau kelahiran itu menjadi kunci kepada
persetujuan kerjasama poltik Parti Perikatan.Pihak UMNO dengan hanya satu suara
terpaksa tunduk kepada dua suara daripada MCA dan MIC;walaupun Parti Negara dan
PAS sebagai pembangkang tidak bersetuju.Mereka membantah dalam Kongres Pemuda
Melayu 1955 dan Kongres Melayu 1957.Namun,bagi orang bukan Melayu dalam
kerajaan dan luar kerajaan itulah perkara yang memudahkan mereka menyokong
kemerdekaan;walaupun Parti Kominis Malaya memilih untuk tetap menjadi penentang
kepada kemerdekaan yang padanya tidak menerima Kominisme sebagai ideologi
politik Negara.(8)Kompromi politik ini mengekalkan tanjak dikepala tetapi keris
semakin pudar cahayanya,walaupun masih tersisip dipinggang.
Penubuhan Malaysia 1963 sekali lagi mengukuhkan sistem
kerajaan Raja Berperlembagaan dan Demokrasi Berparlimen di Malaysia.Ketua
Negara dan negeri diketuai oleh Raja-raja Melayu walaupun sistem pentadbiran
harian dipegang oleh rakyat yang memilih pemimpinnya lima tahun sekali melalui
pilihanraya negeri dan persekutuan.Parti-parti politik yang bertanding semakin
banyak kerana Sabah dan Sarawak mempunyai penduduk yang lebih berencam daripada
Malaysia Barat.Isu-isu yang dibangkitkan dalam setiap pilihanraya juga terlalu
pelbagai,tetapi isu kedudukan istemewa Melayu ,bahasa Melayu dan Raja-raja
Melayu tetap menjadi modal parti-parti pembangkang dan perkauman untuk menarik
perhatian pengundi yang juga sebahagian kecilnya melihat kepentingan kaum lebih
utama daripada perpaduan dan pembangunan Negara.Ramai juga pengundi yang
terpengaroh dengan isu-isu lokal dan persenoliti tertentu.Malah berlaku juga
pertumpahan darah selepas pilihanraya 1969;namun semua pilihanraya itu tetap
tidak mencabar sistem Raja Berperlembagaan dan Demokrasi Berparlimen yang
menjadi teras kenegaraan Malaysia ini.(9).
Melayu Kini:`Tanjak Goyah Di Kepala ,Keris pula Tumpul
Di Pinggang.’
Pada hari ini,ternyata sekali keseluruhan kekuasaan
orang Melayu dalam politik Malaysia mula dicabar secara terbuka bukan sahaja
oleh pihak pembangkang tetapi juga komponen BN dan orang Melayu itu
sendiri.Memang selama ini didalam setiap pilihanraya,isu-isu tentang orang
Melayu dibangkitkan tetapi hal itu hanya berlaku dikalangan parti-parti
pembangkang yang bersifat cauvanis dan sosialis(9); memang isu-isu ini
mempengaruhi sebahagian kecil rakyat,tetapi ianya tidaklah sampai menggegarkan
dan mencabut kuasa kerajaan Parti Perikatan (PP) dan BN diperingkat negeri
saperti hari ini.Memang PP dan BN secara konsisten tidak dapat menguasai
Kelantan dan P.Pinang disepanjang pilihanraya sebelum 1969,tetapi aggota
komponen PP dan BN tidaklah ditolak dengan teroknya oleh pengundi bukan
Melayu.Parti-parti MCA,MIC dan Gerakan sentiasa mendapat tempat dikalangan
orang bukan Melayu yang sederhana dan bersifat nasionalis;tetapi dalam
Pilihanraya 12 mereka telah meninggalkan ketiga-tiga parti tersebut dengan
begitu tega sekali sehingga hanya dengan bantuan Sabah dan Sarawak baharulah
Barisan Nasional(BN) mampu membena kerajaan diperingkat pusat. Ternyata tanjak
dikepala mula goyah.
Sumber:Suruhanjaya
Pilihanraya Malaysia(SPR),Keputusan Pilihanraya Ke 12,8 Mac 2008.
Memang secara jelasnya Pilihanraya Ke 12, yang
terlaksana pada 8 Mac 2008, telah meninggalkan kesan yang mendalam dan telah
mengubah lanskap politik Malaysia.Secara kasarnya beberapa kesimpulan umum boleh
dilihat dengan jelas.Antaranya:
1)Jika sebelum ini disetiap pilihanraya akan
menyaksikan kejayaan Parti Perikatan(1955-1974) dan Barisan Nasional(1974-kini)
yang hebat dan tidak pernah gagal untuk mempertahankan 2/3 kerusi di Parlimen
dan semua negeri kecuali Kelantan,berada dalam tangannya,tetapi dalam pilihanraya
lepas ini tidak lagi menjadi penyudahnya;BN hanya dapat membentuk kerajaan
pusat dengan kelebihan mudah.
2)Barisan Nasional hilang 5 negeri ;ada diantaranya
yang makmor dan sentiasa dicabar dan hampir serta pernah ditaalok oleh pembangkang
sebelum ini iaitu Selangor, Perak , P.Pinang, K.Lumpur dan Kelantan;
3)Pencapaian pembangkang adalah yang terbaik sekali
dalam sejarah pilihanraya Negara ini.Mereka telah mengikut format BN yang
menggabongkan tiga parti lama dan baru dengan kepimpinan nya diterajui oleh
orang Melayu.Selama ini PAS dan DAP saperti air dengan minyak tetapi demi
matlamat politik yang sama ,mereka telah melakukan satu gabongan yang
sangat longgar,yang dikenal sebagai Pakatan Rakyat.(PR).
Kemenangan Pakatan Rakyat(PR) yang begitu ketara
diperingkat Parlimen dan Negeri telah mencabar politik Melayu itu sendiri,bukan
setakat BN sahaja. Mereka mempunyai semangat yang luar biasa sehingga
kadang-kadang bersifat sangat emosional dalam menangani isu-isu politik selepas
itu.Ini boleh dilihat dalam banyak insiden disepanjang tahun 2008 dan
seterusnya.Ada pihak yang mengatakan itu adalah strategi PR untuk melemahkan
terus kepercayaan dan keyakinan orang ramai kepada BN dan dengan itu mudah
sekali untuk memenangi pilihanraya akan datang.(10)
Namun apa yang jelas sekali , kritikan itu telah
berlaku dengan begitu terbuka tanpa mengambil kira sensitiviti orang Melayu dan
Raja-raja Melayu itu sendiri. Sepanjang bulan April 2008 sehinggalah Mei 2009 cabaran
dan perdebatan tentang Fasal 153,152,institusi raja,agama Islam dan
perlaksanaan Dasar Ekonomi Baru(DEB) telah mengerohkan dan mendebarkan suasana
politik Malaysia.Cabaran dan rasa tidak puas hati dilontarkan didada akhbar,mesyuarat-mesyuarat
agong parti-parti politik,laman-laman blok,twitter dan e-mail.ia juga diperdebatkan
dikaca-kaca tv swasta dan kerajaan.Semua perkara yang berkaitan dengan orang
Melayu termasuk Raja-Raja dalam perlembagaan dan Rukun Negara telah terbuka
setelah disimpan dengan Akta Hasutan 1970;Peristiwa 13 Mei 1969 seolah-olah
mahu terlerai semula.(11)
Diantara negeri yang paling bergolak ialah Perak; banyak
isu yang ditimbulkan kerana kekuatan Democratic Action Party(DAP) iaitu 18
kerusi negeri adalah sangat dominion jika dibandingkan dengan PAS(6kerusi) dan PKR(7kerusi).Kalau
diteliti secara terperinci ternyata cara yang dilakukan adalah sangat asas
iaitu mempersoalkan prinsip-prinsip Perlembagaan yang berkaitan dengan
orang Melayubidangkuasa dan sekaligus institusi raja-raja Melayu itu
sendiri.Antara perkara yang berkaitan dengan bidangkuasa DYMM Sultan
Perak.Antara yang terbuku dan menjadi nanah dihati DAP sehingga sehingga
menjadi polimek dan kekerohan politik ialah:
a)Kuasa perlantikan Menteri Besar saperti yang
diperuntukan oleh Undang-undang Tubuh Perak adalah kuasa budi bicara DYMM
Sultan Perak;ini amat dikesalkan oleh sasetengah pihak kerana majoriti kerusi
adalah dipihak bukan Melayu;berbanding dengan negeri yang tidak beraja saperti
P.Pinang,Ketua Menteri boleh datang daripada sesiapa sahaja asalkan parti itu
mendapat majoriti.Ini adalah rasa tidak puas hati yang pertama yang
sabenarnya mewarnai dan mendasari hati politik orang bukan Melayu
dinegeri Perak.
b)Tegoran dan bantahan DAP terhadap kuasa DYMM Sultan
Perak dalam soal perlantikan Pegawai kanan dalam Jabatan Agama Islam Perak.Ini
timbul pada awal Mei 2008.Tindakan DAP negeri dan pusat ini tentulah mencabar
dan menyinggong istana Perak kerana soal agama Islam memang terletak terus
dibawah kuasa dan perhatian Sultan;dalam hal ini Mentri Besar sepatutnya
lebih peka kepada peruntukan dan perkenan Sultan Perak sebelum membuat
tindakan.Adakah kerana desakan atau tamak kuasa sehingga tidak mempedulikan
bidang kuasa Sultan Perak yang tertulis dengan jelas dalam Undang-undang Tubuh
Perak.Sebenarnya,tindakan ini mula mencabar peranan Raja Melayu dalam bidang
kuasa yang telah dilembagakan sejak beratus-ratus tahun sebelum merdeka
lagi.(12)
c)Kuasa Sultan Perak dalam menguruskan soal Dewan
Undangan Negeri yang beralih tangan kepada BN pada awal 2009.Isu yang paling
sensasi dan memeningkan kepala ini telah keluar masok mahkamah dan mencabar
kuasa Sultan dalam membuat keputusan diperingkat negeri saperti yang
diperuntukan oleh Undang-undang Tuboh Negeri.Undang-undang Negeri dan
Perlembagaan Persekutuan (Perkara 42-Kabinet) berganding bahu memberi kuasa
kepada Seri Paduka Baginda Yang diPertuan Agong dan Sultan dalam hal
ini.Ternyata selama ini bidangkuasa Sultan dalam isu negeri tidak pernah
tercabar kerana kerajaan negeri sentiasa sama dengan kerajaan
pusat;sebarang perbezaan pendirian politik boleh diselesaikan dalam perundingan
tanpa membawanya kemahkamah. Dengan itu pentadbiran Negara dan negeri dapat
berjalan dengan licin. Ternyata tanjak dikepala mula bergoyang kerana kerisnya
telah berkarat dan patah pula.(13)
Reaksi orang Melayu terhadap keadaan ini
ternyata agak pelbagai bentuknya:
1)Ada yang semakin tidak percaya kepada UMNO/BN
yang dilihat sebagai gagal menjadi suara orang Melayu.Mereka melihat PAS
serta PKR pula sebagai alternatifnya,terutama oleh golongan muda atau
generasi Y yang merupakan produk DEB dan leberalisasi politik dan
pendidikan yang berlaku sejak akhir kurun 20 dan awal kurun 21 ini.Mereka tidak
terikat dengan pengalaman sejarah kekejaman Parti Komunis Malaya ataupun usaha
untuk menuntut kemerdekaan.Kepada mereka itu cerita ibubapa mereka dan
zamannya.Zaman mereka adalah zaman yang mempersoalkan banyak perkara lama yang
dianggap tidak relevan kepada kehidupannya.Media Baru yang menjadi cara mereka
mendapatkan maklumat tanpa sempadan itu,memisahkan mereka daripada
sejarah,tradisi ,warisan dan nilai-nilai patriotism Melayu konventional.Mereka
juga terpengaruh dengan konsep-konsep kesamarataan yang diajukan oleh pimpinan
politik pembangkang yang berniat untuk mendapatkan kuasa pemerintahan.
2)Timbul perlbagai kumpulan Badan Bukan Kerajaan(BBK)
atau Non Governmental Body(ngo) yang terus
mempertahankan ketuanan Melayu;mereka mengadakan kongres dan
perjumpaan yang membuat pelbagai resolusi dan diserahkan kepada kerajaan untuk
tindakan.Mereka juga mengeluarkan kenyataan akhbar dan perbincangan
dengan kerajaan tentang pendirian mereka.Gapena,Pertubuhan Pribumi Perkasa
Malaysia (Perkasa), Kongres Pemuafakatan Melayu,Gagasan Melayu Perak (GMP) dan
beberapa yang lain. Mereka menjadi jurucakap orang Melayu yang merasa tertekan
dengan cabaran-cabaran prinsip-prinsip Perlembagaan yang berkaitan dengan orang
Melayu itu.
3)Kesedaran orang ramai terhadap isu ketuanan Melayu
ini juga ternyata dapat dibangkitkan;ada yang menentang dan ada juga yang
setuju dengan cabaran itu daripada golongan muda yang mendokong dasar
liberalisasi .Bagaimananpun,apabila ada pihak yang mendokong instutsi raja dan
perkara-perkara lain mengenai orang Melayu dalam Perlembagaan,maka adalah tidak
mudah hal ketuanan Melayu hendak dibuang dalam Perlembagaan Negara. Ini
bermakna terdapat perpecahan dalam pemikiran masyarakat yang kemudian dikaitkan
dengan fahaman politik masing-masing.
Pendirian Raja-Raja Malaysia Terhadap cabaran ini:
Pendirian Raja-raja dalam soal kedudukan mereka dan
semua isu orang Melayu telah diluahkan secara terbuka samada sebagai ingatan,amaran,seruan
dan mandat politik kepada orang Melayu dan rakyat Malaysia.Pendirian Baginda
semua adalah adalah satu penglibatan penting dan natijah yang baik yang terbit daripada
kemelut ini.Bagi kali pertamanya selepas merdeka dan penubuhan
Malaysia,Raja-raja Malaysia telah memainkan peranan perundangan dan pentadbiran
yang penting dalam konteks kedudukan Baginda semua sebagai Raja Berperlembagaan
Malaysia.Mereka secara terbuka telah bertitah melalui ucapan ataupun ucap
utama demi menyatakan pendirian dan harapan Baginda semua terhadap rakyatnya
semua tanpa mengira kaum.
Sultan Kedah, Sultan Abdul Halim Shah, turut merasa
bimbang dengan ketidak perihatinan sebilangan masyarakat dengan prinsip-prinsip
Perlembagaan yang telah termaktub sejak Negara mencapai kemerdekaan.Perlembagaan
Negara juga telah mengiktiraf Institusi Raja sebagai teras pemerintahan Negara
dan kini Raja-raja adalah Raja-Raja Malaysia selepas 1963.Baginda sebagai salah
seorang pemerintah negeri yang menganggotai Malaysia,mempunyai hak untuk
menegor tindakan tidak berperlembagaan sebahagian parti politik dan rakyat
Malaysia.Baginda menyeru supaya kontrak sosial yang telah termaktub selama ini
dihormati dan dipegang oleh rakyat Malaysia. Persetujuan itu dianggap faktor
kestabilan politik Negara. Kata Baginda:
”Jika perkara-perkara ini dijadikan bahan perbincangan
umum dan berpolitik,ia akan membawa bencana kepada masyarakat dan negara.Kontak
sosial tidak wajar dipertikaikan,apatah lagi disemak semula atau diubah kerana
ia adalah asas pembentukan Negara ini yang menjadikan rakyat pelbagai kaum
hidup aman dan damai.”(14)
Ingatan Baginda ini dibuat kerana adanya
kecenderongan bersuara dengan menggunakan konsep hak samarata tanpa
mempedulikan prinsip-prinsip Perlembagaan Negara dan sejarah yang telah berlaku
dalam Negara ini.Sesetengah golongan pula menggunakan politik sebagai satu cara
membangkitkan persepsi negatif terhadap kontrak sosial dan ketuanan Raja-raja
dalam pemerintahan Negara sehingga menyinggong perasaan rakyat Melayu dan
Raja-Raja sendiri.Keadaan ini boleh menimbulkan ketegangan kaum dan memusnahkan
apa yang telah dicapai selama ini.Baginda menyarankan juga sejarah mencapai
kemerdekaan Negara juga mesti diingati supaya segala pencapaian lepas dapat
dihargai dan dihormati seperti apa yang terdapat dalam Perlembagaan
Negara.Peranan pemimpin-pemimpin dahulu juga patut dikenang kerana mereka telah
berjasa meletakkan asas kenegaraan yang kukuh yang menjadi teras kestabilan
Negara.Kata Baginda:
“Mereka duduk semeja berbincang bagi menuntut
kemerdekaan.Perbincangan ini mewujudkan peruntukan perlembagaan yang menjamin
kedudukan Raja-raja Melayu,agama Islam dan hak istemewa orang Melayu serta
bumiputra Sabah dan Sarawak dan kepentingan sah kaum-kaum lain yang dikenali
sebagai kontrak sosial.Kontrak sosial ini merupakan pengorbanan besar orang
Melayu kepada kaum-kaum lain.Oleh itu,tidak wajar kontrak sosial ini
dipertikai,disemak semula atau diubah kerana ia adalah asas pembentukan
Malaysia”(15)
Kata-kata Duli Yang Teramat Mulia(DYTM) Raja Muda
Perak,Raja Dr Nazrin Shah,juga cukup penting untuk menjadi pegangan masyarakat
Malaysia.Antaranya Baginda telah menyentuh tentang peranan Raja sebagai tonggak
kstabilan,sumber keadilan,teras perpaduan dan payong penyatuan. Ini
dicatitkan dengan lebih jelas dalam titah ucapannya yang betajuk Intan Premeir
Talk Institusi Beraja pada 21 Julai 2008, di Institut Tadbiran Awam
Negara(Intan) ,Kuala Lumpur.Antara lain ,Raja Nazrin mengatakan:
“Adalah hakikat yang tidak dapat disanggah bahawa bumi
ini pada asalnya adalah bumi Melayu,yang telah membina satu tamadun-membina
satu budaya bangsa yang dikenali sebagai Melayu.Namun reality juga tidak
membolehkan bumi ini secara ekslusif milik bangsa Melayu.Komposisi rakyat
Malaysia kini terdiri daripada warga pelbagai kaum-pelbagai agama.Raja
bertanggungjawab member naungan kepada setiap warganegara yang memperlihatkan kesetiaan
kepada Negara serta bersedia menerima hidup secara rukun dalam dimensi
sosiopolitik berteruskan Melayu.”(16)
Dan,
“Secara tersirat pengekalan institusi raja
dinegara ini adalah satu penerusan mengekalkan identiti sebuah kerajaan
berpaksikan Melayu ditanah dan air warisan bangsa.Perlembagaan Merdeka digubal
berlatarbelakangkan senario kebangkitan semangat nasionalisme Melayu.Dalam
luapan semangat menuntut Merdeka,orang Melayu merasa tergugat akan kedudukan
mereka dalam entiti politik disebuah Negara yang komposisi warganya bukan
sahaja terdiri daripada pelbagai kaum dan pelbagai agama,juga mengamalkan
pelbagai budaya dan menguasai pelbagai bahasa.Orang Melayu bimbang akan
pencapaian taraf sosio-ekonomi mereka yang jauh ketinggalan secara perbandingan
dengan kaum lain.Bahawa orang Melayu memerlukan satu jaminan yang
meyakinkan;bahawa kedudukan mereka sebagai rakyat pribumi tidak terancam dan
tergugat.Faktor-faktor agama,bangsa,bahasa dan budaya disamping taraf
pencapaian sosioekonomi merupakan kompenan penting yang mempengaruhi jiwa dan
membimbangkan pemikiran bangsa ketika itu”.(17)
Dan
“Kebimbangan orang Melayu dijawab melalui jaminan
perundangan dengan memaktubkan didalam Perlembagaan Merdeka,klusa-klausa
tertentu menyentuh agama Islam,Institusi Raja-raja Melayu,adat istiadat
Melayu,Bahasa Melayu,Taktif Bangsa Melayu diperkemas,diikat dengan
adat,disimpul dengan bahasa,disalut dengan agama. Perlembagaan Merdeka telah
memperkukuhkan kedaulatan Raja-raja dengan memaktubkan secara tersurat
klausa-klausa berhubung Raja.Disamping mengekalkan tradisi kesultanan
diperingkat negeri,satu lapisan baru diwujudkan diperengkat Persekutuan
bertaraf Ketua Negara dengan gelaran Seri Paduka Baginda Yang Dipertuan
Agong;sekali gus mengangkat martabat institusi Raja kealtar yang lebih
tinggi”.(18)
Dan,
“Keyakinan Institusi Raja berperanan sebagai lambang
penyatuan dalam kepelbagaian”.(Ibid).bangsa diperkukuhkan apabila
Institusi Seri Paduka Baginda Yang Dipertuan Agong hanya boleh dipilih dari
kalangan Raja-raja Melayu.Institusi Raja diberikan peranan penting sebagai
pelengkap untuk memenohi aspirsasi bangsa-untuk menangani kegelisahan
rakyat.Institusi Raja berupaya memberikan satu keyakinan psikologi
melindongi kepentingan bangsa dan melakukan keadilan kepada warga
seluruhnya.’”(19)
Kata-kata Tengku Mahkota Kelantan,Tengku Muhammad
Faris Petra pada 12 April 2008,telah memulakan perhatian Raja-raja Melayu
terhadap kelangsungan ketuanan dan perpaduan orang Melayu dalam perlembagaan
dan politik Malaysia.Katanya:
“Peruntukan berkaitan hak dan ketuanan Melayu mesti
dipertahankan iaitu agama Islam sebagai agama rasmi Negara,bahasa Melayu
sebagai bahasa kebangsaan dan Raja-raja Melayu sebagai Raja Berperlembagaan
dinegeri-negeri yang menjadi sebahagian daripada Malaysia.Perkara-perkara itu
bukan sahaja perlu dipertahankan tetapi juga dijadikan tiang seri atau tonggak
kepada kelangsungan ketuanan Melayu “(20)
Dan
“Paling menyedihkan ,ada pula yang taksub hendakkan
kuasa sehingga bertindak membujur lalu melintang patah asalkan dapat
kuasa…Sesungguhnya beta mempunyai impian dan harapan untuk melihat satu keadaan
dimana perbalahan dan perbezaan pendapat diantara semua pemimpin Islam itu
dapat dirungkai menerusi satu muzakarah yang diadakan secara tertutup,berhemah
dan bijaksana”.(21)
Kesimpulan:
Kenyataan-kenyataan Raja-raja Melayu menegaskan pendirian
Raja-raja Melayu terhadap cabaran dan polemik politik Negara yang berlaku hasil
daripada keputuasan Pilihanraya ke-12 lalu.Keinginan yang amat tinggi oleh
parti-parti pembangkang untuk berkuasa ,telah memberi kekuatan untuk
mencabar perjanjian politik yang telah dijadikan perlembagaan Negara dan
negeri.Jika dibandingkan dengan Peristiwa 13 Mei 1969,yang memperlihatkan juga
kekuatan pembangkang di Selangor, Perak dan P.Pinang sehingga memberi kekuatan
untuk mencabar kerajaan P.Perikatan di Selangor,senario Pilihanraya Ke 12,2008
ini adalah lebih besar lagi.Pada 1969,yang menawan P.Pinang adalah Parti
Gerakan,pimpinan Dr.Lim Chong Eu,bekas pemimpin MCA,tetapi pada 2008,yang
menawan P.Pinang adalah DAP dan yang mempunyai kerusi terbanyak di Pulau Pinang
sehingga boleh menguasai negeri itu dan membentuk kerajaan bersama PKR dan PAS
di Perak. Pada keseluruhannya DAP memenangi 73 DUN bagi seluruh
Malaysia.Kemenangan PKR sebanyak 40 kerusi juga cukup tinggi;gabongan kedua-duanya
memang menggegarkan politik Negara sedangkan pada tahun 1969 gabungan itu tidak
berlaku .Inilah tenaga yang telah mencuba mencabar apa yang telah termaktub dan
berlangsung sebelum kedatangan Portugis, British dan Jepun,sebelum merdeka dan
sebelum Malaysia menjadi negeri makmur saperti hari ini.
Dengan itu percubaan untuk menggoncang tanjak dikepala
secara politik dapat dipertahankan oleh Raja-raja.Ini bermakna pertahanan
kepentingan Melayu dalam perlembagaan Negara akan dapat bertahan selagi
Raja-raja memainkan peranan yang signifikan sebagai ketua pemerintah negeri dan
Negara;bagaimanapun pemilihan kerajaan oleh rakyat boleh menentukan kerajaan
yang memerintah;maka pertahanan kontrak sosial adalah terletak kepada
parti-parti yang mendokong perjuangan itu.Apakah pendirian BN dan golongan lama
Melayu akan dapat mempengaruhi pengundi-pengundi muda yang semakin besar
jumlahnya? Atau adalah perpaduan Melayu itu sendiri menjadi jawapan kepada
pertahanan orang Melayu itu sendiri?Atau Raja-Raja Malaysia yang berbaka dan
bertamadun Melayu itu akan menjadi galang ganti kepada Perlembagaan Negara dan
Negeri--negeri Malaysia.
Nota Hujung:
1)Terlalu banyak buku mengkaji dan menceritakan hal
ini,terutama buku-buku kajian yang ditulis oleh sarjana barat dan timur pada
tahun 1960an dan1970an.Antaranya,L.A.Andaya,1975.The Kingdom of Johor 1641-1728, Economic and Political Development, K.Lumpur:
OUP.,R.Braddle,1931. The Legal Status of Malay States. Singapore:
Malaya Publishing House, Buyong
Adil,1974. Sejarah Pahang, K.Lumpur: DBP.,
Khasnor Johan, 1984.The
Emergence of Administrative Elite, K.Lumpur: OUP.,Khoo Kay Kim, 1974,`The Malay Society 1874-1920’,JSEAH,Vol.2, September dan lain-lain
lagi.
2.Eksploitasi ekonomi British dan kemasukan orang luar
dengan pembukaan negeri-negeri Melayu itu juga telah banyak dibuat kajian.Ia
telah menjadi pengetahuan umum dan fakta sejarah yang jelas.Antara buku yang
telah mengkaji aspek sejarah ekonomi ini ialah W.W.Blythe,1968.The Impact of Chinese Secret Societies in
Malaya.London:OUP.,J.C.Jackson,1965.Planters and Speculators: Chinese and European Agricultural Enterprise in Malaya
1766-1921, K.Lumpur: OUP.,Li Dun Jen.British Malaya:An Economic Analysis, K.Lumpur:Ihsan,Lim Teck
Ghee,1977. Peasant and Their
Agricultural Economy in Colonial Malaya,1974-1941, K.Lumpu:OUP. dan banyak lagi.
(3)Hal ini juga telah banyak dikaji dan dihasilkan
sebagai rencana dan buku.Antaranya Cheah Boon Kheng,1981.Red Star Over Malaya,Singapore:SUP,Ghazali bin
Mahyudin,1978.Johor Semasa Pendudukan Jepun, Bangi:UKM
Press.,J.Funston,1980.Malay Politics
in Malaysia,A Study of UMNO and PAS,Petaling Jaya:Heinemann Educational
Books(Asia)Ltd.,Firdaus Abdullah 1985.Radical
Malay Politics,Its Origins and Early Development,Petaling
Jaya:Pelanduk Publications,Ramlah
Adam 1992,Dato’ Onn Jaa’far Pengasas Kemerdekaan,K.Lumpur:DBP,Ramlah
Adam,1996.Dr.Burhanuddin Satu Kemelut Politik, K.Lumpur: DBP.,Ramlah Adam, Biografi Politik Ahmad Boestamam, K.Lumpur:
DBP.
(4)Ibrahim Mahmod 1981.Sejarah Perjuangan Bangsa Melayu, K.Lumpur:Pustaka Antara., Hairi
Abdullah 1974/1975.`Kebangkitan dan Gerakan Tentera Selendang Merah’, JEBAT,No.3,
Bangi:UKM Press, Cheah Boon Kheng 1981. Red
Star Over Malaya, Singapore: SUP.
(5)Lihat R.J.Stockwell,1979.British Policy and Malay Politics During the
Malayan Union Exsperiment 1942-1948,
Monograph No.8, JMBRAS, K.Lumpur, Ramlah Adam 2005, Biografi Politik Tunku Abdul Rahman Putera
AlHaj, K.Lumpur: DBP,Mohamed Nordin Sopiee, 1976. From Malayan Union to Singapore Separation, Political Unification in
the Malaysia Region 1945-65, K.Lumpur:UMP
(6)Ramlah Adam 1992.Dato’ Onn Jaa’far Pengasas Kemerdekaan, K.Lumpur:DBP,R.K.Vasil1974.Politics in Plural Society, K.Lumpur: OUP.
(7)Jabatan Warisan Negara,(tidak bertarikh), Merdeka Obor Satu Perjuangan, K.Lumpur:
Jabatan Warisan Negara, Kementerian
Penerangan, Komunikasi dan Kebudayaan.
(8)G.P.Means 1976,Malaysian Politics,Singapore: Hodder & Stoughton, Tunku
Abdul Rahman 1984.Malaysia: The Roads
To Independence, Petaling Jaya: Pelanduk Publications, Aishah Ghani
1992. Memoir Seorang Pejuang, K.Lumpur:DBP.
(9)Ramlah Adam 2006.Ahmad Boestamam Satu Biografi Politik, K.Lumpur: DBP,R.K.Vasil
1965. `The 1964 General Election in Malaya’, International Studies, Vol VII,No.1,July.
(10)Ini memang menjadi satu pengetahuan umum apabila
membaca akhbar-akbar pembangkang yang menunjukkan minat yang sangat jelas untuk
mendapatkan pentadbiran Negara atau untuk menawan Putrajaya dalam Pilahanraya
Umum ke 13.
(11) Lihat Tunku Abdul Rahman 1969.Tragedi !3 Mei:Sebelum dan Selepas,K.Lumpur.
(12)Raja Nazrin Shah Ibni Sultan Azlan Muhibbudin
Shah,Intan Primier Talk Institusi Raja ,Titah di Institut Tadbiran Awam
Negara(INTAN),Bukit Kiara,K.Lumpur,pada 21 Julai 2008,ms 27.
(13)Ibid,ms 25.
(14)Utusan
Malaysia,18 Ogos,2009(?).
(15)Ibid.
(16)Raja Nazrin Shah ibni Sultan Azlan
Muhibbudin Shah,”Institusi Raja”,Intan Premier Talk,Titah di Institute Tadbiran
Awam Negar(INTAN),Bukit Kiara,K.Lumpur,pada 21 Julai 2008,ms 22.
(17)Ibid,ms. 20.
(18)Ibid,ms21.
(19)Ibid,ms20
(20)Utusan Malaysia,13 April 2008.
(21)Ibid.
Kertas dibentang dalam seminar kecil di Kampus UITM
Pahang pada 28 September 2010.
No comments:
Post a Comment